CÁCH SỐNG SÓT QUA CÁC CHU KỲ CƯỜNG ĐIỆU CỦA AI

Thị trường chứng khoán chao đảo: Bong bóng AI có nguy cơ vỡ?

https://www.facebook.com/share/p/xQGGUwCDeky3BAx8

Phiên giao dịch ngày 24/7 chứng kiến sự sụt giảm mạnh trên thị trường chứng khoán Mỹ, với Nasdaq Composite và Nasdaq 100 cùng giảm hơn 3%, mức giảm mạnh nhất kể từ tháng 10/2022. Những cổ phiếu AI nổi tiếng như Nvidia, Broadcom và Arm dẫn đầu đà giảm, cho thấy lo ngại về bong bóng tài chính AI đang dần xuất hiện.

Mối lo ngại này xuất phát từ việc các tập đoàn công nghệ lớn như Google đang đổ tiền vào AI một cách chóng mặt. Tại hội nghị hàng quý của Google ngày 23/7, CEO Sundar Pichai phải đối mặt với nhiều câu hỏi về thời điểm khoản đầu tư 12 tỷ USD mỗi quý vào AI sẽ bắt đầu sinh lời.

Các chuyên gia phố Wall cũng bày tỏ lo ngại về tính bền vững của “cơn sốt AI”. Goldman Sachs, Barclays và Sequoia Capital đã đưa ra các báo cáo cảnh báo rằng công nghệ AI có thể không tạo ra đủ doanh thu để bù đắp cho khoản đầu tư khổng lồ.

Jim Covello, chuyên gia phân tích hàng đầu của Goldman Sachs, với 30 năm kinh nghiệm, chia sẻ quan điểm: “Dù có giá đắt đỏ, công nghệ này vẫn chưa đủ hiệu quả để trở nên hữu ích. Việc đầu tư quá mức vào những thứ mà thế giới chưa cần hoặc chưa sẵn sàng thường dẫn đến kết quả tồi tệ.”

Sự sụt giảm mạnh của thị trường chứng khoán hôm nay đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về khả năng bong bóng AI có thể vỡ. Liệu “cơn sốt AI” sẽ tiếp tục hay sớm nguội lạnh, thời gian sẽ trả lời.

Sống sót qua chu kỳ cường điệu AI năm 2024

(Michael Burtov)

Lịch sử công nghệ luôn lặp lại câu chuyện quen thuộc: một công nghệ mới xuất hiện, thu hút sự chú ý của cả thế giới, và một số ít công ty thành công trong cuộc “chạy đua khai thác vàng”. Tuy nhiên, hàng ngàn công ty khác lại sụp đổ khi các ngành hot, bị thổi phồng bởi các nhà đầu tư mạo hiểm, truyền thông và các nhà sáng lập ngây thơ quá phấn khích về tiềm năng của công nghệ đó.

Trong vòng 30 năm qua, chúng ta đã chứng kiến nhiều chu kỳ như vậy:

• • 1990-2000: Các startup về công nghệ web, thương mại điện tử (Amazon, eBay), và các công cụ tìm kiếm (Yahoo!, AltaVista).
• • 2001-2010: Các nền tảng mạng xã hội (Friendster, MySpace, LinkedIn), công nghệ di động và điện thoại thông minh, dịch vụ điện toán đám mây (AWS).
• • 2011-2015: Phân tích dữ liệu lớn, trí tuệ kinh doanh, AI và học máy, các công ty kinh tế chia sẻ (Uber, Airbnb, Lyft).
• • 2016-2020: Blockchain và tiền điện tử, Internet vạn vật, sức khỏe kỹ thuật số, công cụ làm việc từ xa, công nghệ bền vững, và các startup AR/VR.
• • 2021-2022: Điện toán lượng tử, robot và máy bay không người lái, công nghệ thần kinh và giao diện máy tính não bộ.
• • 2023-2025: AI tạo sinh, thương mại hóa điện toán lượng tử, robot và tự động hóa, kỹ thuật sinh học và các startup sinh học tổng hợp.

Thế giới công nghệ thật sự là một chu kỳ. Nó trải qua giai đoạn bùng nổ và sụp đổ, một hiện tượng được gọi là Chu kỳ Cường điệu Gartner, và nó đặt ra những thách thức chưa từng có cho các startup tham gia cuộc “chạy đua khai thác vàng”.

Tô ước tính rằng khoảng 80% các startup mà tôi đã gặp trong năm nay muốn hoặc đã chuyển sang tích hợp các công cụ AI vào sản phẩm của họ. Trong khi đó, hai năm trước, khoảng 80% loay hoay tìm hiểu cách dùng blockchain để tạo ra giá trị.

Chu kỳ Cường điệu mô tả sự trưởng thành và áp dụng các công nghệ mới qua 5 giai đoạn chính:

• • Kích hoạt đổi mới: Trong giai đoạn này, một bước đột phá tiềm năng về công nghệ sẽ khởi động mọi thứ. Giới truyền thông đưa khái niệm và câu chuyện xung quanh khái niệm ấy đi thật xa. Thường không có sản phẩm hữu dụng nào tồn tại, cũng như chưa nhìn được tiềm năng về mặt kinh doanh.
• • Đỉnh điểm kỳ vọng cường điệu: Những công khai giai đoạn đầu về công nghệ mới bao gồm nhiều thành công và thất bại. Một số công ty bắt tay thực hiện, một số dừng lại.
• • Đáy thất vọng: Sự quan tâm giảm dần khi các thử nghiệm và triển khai không mang lại hiệu quả. Các nhà sản xuất công nghệ từ bỏ phát triển công nghệ này hoặc thất bại. Tiền đầu tư chỉ tiếp tục được rót khi những kẻ sống sót trên thị trường nỗ lực cải thiện để làm hài lòng những người dùng đầu tiên.
• • Dốc sáng suốt: Nhiều ứng dụng về cách công nghệ mới có thể giúp doanh nghiệp bắt đầu dần thành hình và được hiểu một cách rộng rãi. Các thế hệ thứ hai, thứ ba của công nghệ này được xuất xưởng. Các công ty bảo thủ hơn vẫn thận trọng, số còn lại tiếp tục theo đuổi các thí điểm công nghệ.
• • Cao nguyên năng suất: Công nghệ bắt đầu được áp dụng phổ biến và có chỉ dấu lạc quan từ thị trường. Tiêu chí đánh giá khả năng trụ vững của nhà cung cấp sản phẩm được xác định rõ ràng hơn.

Mặc dù tôi tin rằng phiên bản AI hiện tại sẽ có tác động lớn hơn Internet, sau khi trải qua giai đoạn “Kích hoạt đổi mới” và “Đỉnh điểm kỳ vọng cường điệu”, chúng ta đang bước vào giai đoạn “Đáy thất vọng”. Vì vậy, hầu hết các startup tham gia cuộc “chạy đua đào vàng” hiện tại sẽ phải gánh chịu hậu quả của sự cường điệu là thất bại.

Dưới đây là ba chiến lược chính mà các startup AI nên áp dụng để tồn tại qua các chu kỳ biến động.

1- Hoạt động ngầm càng lâu càng tốt

Khi bất kỳ công nghệ mới nào đạt đến giai đoạn “Đỉnh điểm kỳ vọng cường điệu”, sẽ có áp lực rất lớn để đưa sản phẩm ra thị trường nhanh chóng nhằm trang thủ chu kỳ cường điệu. Mặc dù động cơ để làm điều đó là có thể hiểu được, nhưng nó thường dẫn đến thảm họa.

Các startup AI nên chống lại sự cám dỗ tung ra sản phẩm trước khi sản phẩm thực sự sẵn sàng (ví dụ Google hấp tấp tung sản phẩm lỗi). Cho dù AI tạo ra bao nhiêu cường điệu đi chăng nữa, việc phát hành một sản phẩm lỗi sẽ chỉ dẫn đến sự thất vọng về sau.

Startup AI của bạn nên hoạt động ngầm trong thời gian cần thiết để hoàn thiện công nghệ. Chỉ khi hệ thống AI đã được thử nghiệm kỹ lưỡng và sẵn sàng ra mắt thì mới nên cân nhắc tung ra sản phẩm.

2- Tập trung vào việc xây dựng một doanh nghiệp có lợi nhuận

Chiến lược huy động các vòng tài trợ khổng lồ để thuc đẩy tăng trưởng là hợp lý với các mô hình kinh doanh startup khác. Tuy nhiên, với AI, nếu sau giai đoạn cường điệu mà bạn chưa có chỗ đứng trên thị trường thì tài trợ của VC sẽ cạn kiệt.

Các VC sẽ nhanh chóng chuyển sang công nghệ tiếp theo được cường điệu và startup của bạn sẽ thất bại. Như câu châm ngôn tài chính nổi tiếng: “Khi bạn thấy xu hướng hình thành rõ rệt thì đã quá muộn.” Hãy hỏi bất kỳ nhà sáng lập startup tiền mã hóa nào về điều này.

Nếu bạn tham gia vào giữa Chu kỳ Cường điệu, tôi khuyên bạn nên không ngừng tập trung vào việc xây dựng một mô hình kinh doanh có lợi nhuận ngay từ đầu và không dựa vào nguồn tài trợ bấp bênh của nhà đầu tư.

3-Tránh theo đuổi các xu hướng phụ của AI

Khi AI tiến bộ, các xu hướng phụ sẽ xuất hiện khi một số ứng dụng trở nên phổ biến hơn những ứng dụng khác. Các startup AI hoặc những startup chuyển sang AI có thể bị cám dỗ và bỏ đi tầm nhìn cốt lõi của họ để nhảy vào cơn sốt mới nhất.

Nhưng việc liên tục thay đổi hướng đi để theo đuổi các xu hướng phụ của AI là một sai lầm. Hầu như tất cả các “ứng dụng sát thủ” được cho là đều là “lửa cháy nhà” trong lịch sử. Các startup AI tồn tại được qua các giai đoạn là các startup kiên trì sử dụng AI để giải quyết một vấn đề thực tế theo cách bền vững.

Chu kỳ cường điệu AI đang diễn ra mạnh mẽ và lịch sử đã chứng minh nhiều lần rằng những gì đi lên cuối cùng cũng sẽ đi xuống. Mặc dù AI tỏ ra vô cùng hứa hẹn, nhưng phần lớn các startup bị cuốn vào sự cường điệu sẽ thất bại khi thực tế diễn ra.

Nếu bạn đang hoạt động trong lĩnh vực AI hoặc đang cân nhắc tham gia vào lĩnh vực AI, hãy nhớ rằng sự cường điệu sẽ sớm biến mất, nhưng lời hứa và cơ hội to lớn của AI sẽ tồn tại. Nếu bạn chơi trò chơi dài hạn, bạn sẽ có sức mạnh để biến đổi toàn bộ ngành công nghiệp – nhưng trước tiên bạn cần phải sống sót qua các chu kỳ của nó.