AI trong giáo dục: Cơ hội và Thách thức (UNESCO)
Mức độ sẵn sàng của nhà trường trong việc quản lý công cụ AI
Một cuộc khảo sát của UNESCO cho thấy ít hơn 10% trường học có chính sách sử dụng AI tạo sinh. Hầu hết các nước không yêu cầu giám sát nghiêm ngặt đối với công cụ AI như đối với sách giáo khoa.
Thiếu chính sách và hướng dẫn sử dụng AI
Theo khảo sát của UNESCO, dưới 10% trường học và trường đại học trên toàn cầu có chính sách và hướng dẫn chính thức về việc sử dụng các ứng dụng AI tạo tác. Điều này cho thấy hầu hết trường học chưa có chính sách về AI.
Thiếu giám sát so với sách giáo khoa
Bài báo cho rằng, ở hầu hết các nước, thời gian, bước và sự chấp thuận cần thiết để xác nhận một cuốn sách giáo khoa mới vượt xa những gì cần thiết để đưa các ứng dụng AI vào trường học. Sách giáo khoa thường được đánh giá về độ chính xác, phù hợp với lứa tuổi và nội dung giảng dạy. Trong khi đó, công cụ AI lại ít được giám sát hơn.
Cần thiết lập quy định riêng
Để kiểm tra và chấp thuận các ứng dụng AI phức tạp cho trường học, các bộ Giáo dục cần xây dựng năng lực riêng, hợp tác với các cơ quan quản lý công nghệ. Hệ thống giáo dục không thể dựa vào các nhà tạo ra AI để quản lý công cụ của chính họ.
Tóm lại, trường học cần xây dựng chính sách và hướng dẫn về AI để đảm bảo công cụ này đóng góp tích cực cho quá trình học tập.
Hệ thống giáo dục cần xây dựng quy định riêng
Hệ thống giáo dục không thể dựa vào các nhà tạo ra AI để quản lý công cụ của chính họ. Các Bộ Giáo dục cần xây dựng năng lực riêng để kiểm tra và chấp thuận các ứng dụng AI mới cho trường học.
Không thể dựa vào nhà sản xuất AI
Bài báo nhấn mạnh rằng ngành giáo dục không thể dựa vào các nhà sản xuất AI để điều chỉnh công cụ của chính họ. Để kiểm tra và xác nhận các ứng dụng AI mới và phức tạp cho mục đích sử dụng chính thức trong trường học, UNESCO đề nghị các bộ Giáo dục cần xây dựng năng lực riêng.
Cần hợp tác với các cơ quan quản lý công nghệ
Để xây dựng quy định về AI trong trường học, các bộ Giáo dục cần hợp tác với các cơ quan quản lý công nghệ khác. AI đang ảnh hưởng mạnh mẽ đến giáo dục nên các bộ Giáo dục cần tự định hướng để quản lý công cụ này phù hợp.
Cần chính sách và hướng dẫn về AI trong giáo dục
UNESCO khuyến nghị các bộ Giáo dục cần xây dựng chính sách và hướng dẫn để quản lý các công cụ AI trong giáo dục, đặc biệt là AI tạo tác. Điều này sẽ giúp đảm bảo AI được tích hợp vào hệ thống giáo dục theo những điều kiện riêng của giáo dục.
Tóm lại, các bộ Giáo dục cần tự định hướng để quản lý công cụ AI trong giáo dục, bảo vệ hiệu quả giáo dục.
Khả năng làm suy yếu vị thế giáo viên và tác động đến trường học
AI, đặc biệt là AI tạo tác, đe dọa đến quyền lực và vị thế của giáo viên. Nó có thể tăng cường kêu gọi tự động hóa giáo dục, thay thế giáo viên và trường học.
Đe dọa đến vị thế giáo viên
Bài báo nhấn mạnh rằng AI, đặc biệt là AI tạo tác, có tiềm năng cả về việc làm suy yếu quyền lực và vị thế của giáo viên, và củng cố yêu cầu tự động hóa giáo dục: Trường học không giáo viên và giáo dục không trường học.
Có thể thay thế giáo viên và trường học
AI có thể tăng cường kêu gọi tự động hóa giáo dục, thay thế giáo viên và trường học. AI có thể cung cấp một số chức năng của nhà giáo nhưng không thể thay thế được sự tương tác trực tiếp, cá nhân hóa giảng dạy của con người.
Trường học vẫn cần giáo viên được đào tạo
Bài báo nhấn mạnh rằng giáo dục nên vẫn là một hành động sâu sắc của con người, có nền tảng trong tương tác xã hội. Nó cảnh báo rằng AI, đặc biệt là AI tạo tác, có thể làm suy yếu tính cần thiết của trường học. Do đó, trường học tốt đi kèm với đủ số lượng, đào tạo và lương cho giáo viên phải được ưu tiên.
Tóm lại, AI có thể tăng cường kêu gọi loại bỏ giáo viên và trường học. Tuy nhiên, chính trường học tốt, được đầu tư và có đủ giáo viên chuyên nghiệp mới là giải pháp hiệu quả để giải quyết những thách thức về giáo dục.
Chi tiêu cho giáo dục cần tập trung vào mục tiêu học tập cơ bản
Đầu tư vào trường học và giáo viên mới là cách duy nhất để giải quyết vấn đề trẻ em ngoài hệ thống giáo dục. Tuy nhiên thế giới vẫn chi cho giáo dục chưa đủ.
Chỉ có trường học tốt mới giải quyết được vấn đề
Bài báo cho rằng việc đầu tư vào trường học và giáo viên, là cách duy nhất để giải quyết vấn đề là 244 triệu trẻ em và thanh thiếu niên không được đến trường và hơn 770 triệu người không biết chữ. Bằng chứng cho thấy trường học tốt và giáo viên giỏi có thể giải quyết thách thức giáo dục này – nhưng thế giới vẫn chi ít cho giáo dục.
Chi tiêu cho AI không phải giải pháp
Bài báo cho rằng chi tiêu cho AI trong giáo dục không phải là giải pháp. Những kỳ vọng đặt nhiều vào AI lại làm lu mờ mục tiêu học tập cơ bản. Phát triển AI trong giáo dục còn có nguy cơ làm suy yếu vị thế của giáo viên và trường học.
Cần đầu tư vào giáo viên và trường học
Bài báo khuyến nghị các nước nên tập trung đầu tư vào việc phát triển chương trình giảng dạy, đào tạo giáo viên và nâng cao chất lượng trường học. Đây mới thực sự là giải pháp để đạt được những mục tiêu cơ bản trong giáo dục.
Tóm lại, việc đầu tư vào trường học và giáo viên mới là cách có thể giải quyết những thách thức về giáo dục hiện nay, chứ không phải là chi tiêu cho AI. Chính trường học tốt và giáo viên chuyên nghiệp mới có thể mang lại giá trị thực sự cho quá trình học tập.
Phản ứng của UNESCO trước AI tạo tác trong giáo dục
UNESCO đang phát triển hướng dẫn, khung khổ và tổ chức các cuộc họp giúp các nước quản lý AI tạo tác theo cách có đạo đức, hỗ trợ quá trình học tập.
Xây dựng chính sách và khung khổ
UNESCO đang phát triển các hướng dẫn chính sách về việc sử dụng AI tạo tác trong giáo dục và nghiên cứu, cũng như các khung khổ về kỹ năng AI cho học sinh và giáo viên trường phổ thông. Những hướng dẫn này sẽ được công bố trong Tuần học trực tuyến toàn cầu (Digital Learning Week) sẽ diễn ra trong tháng 9 tới.
Tổ chức các cuộc họp
UNESCO đã tổ chức cuộc họp đầu tiên của Bộ trưởng Giáo dục các nước vào tháng 5 vừa qua và tiếp tục tổ chức các cuộc họp với nhà làm chính sách, đối tác EdTech, học thuật và xã hội dân sự.
Triển khai khuyến nghị về đạo đức AI
UNESCO đã xuất bản Bộ tiêu chuẩn toàn cầu đầu tiên về đạo đức AI là “Khuyến nghị về Đạo đức AI” vào tháng 11/2021. Khuyến nghị nhấn mạnh rằng các chính phủ cần đảm bảo AI luôn tuân thủ các nguyên tắc an toàn, bao trùm, đa dạng, minh bạch và chất lượng.
Tóm lại, UNESCO đang hành động mạnh mẽ để dẫn dắt cuộc đối thoại toàn cầu về việc quản lý AI trong giáo dục một cách có đạo đức, khoa học. Các hoạt động của UNESCO nhằm giúp các nước xây dựng chính sách và khung khổ phù hợp để tận dụng tiềm năng của AI tạo tác mà vẫn đảm bảo hiệu quả học tập.
Khuyến nghị của UNESCO về Đạo đức trí tuệ nhân tạo
Khuyến nghị đầu tiên của UNESCO về đạo đức AI nhấn mạnh rằng AI luôn phải tuân thủ các nguyên tắc an toàn, bao trùm, đa dạng, minh bạch và chất lượng.
Bộ tiêu chuẩn đầu tiên về đạo đức AI
UNESCO đã xuất bản Bộ tiêu chuẩn toàn cầu đầu tiên về đạo đức AI là “Khuyến nghị về Đạo đức AI” vào tháng 11/2021. Khuyến nghị này được tất cả 193 quốc gia thành viên thông qua.
Các nguyên tắc cơ bản về đạo đức AI
Khuyến nghị nhấn mạnh rằng chính phủ các nước cần đảm bảo AI luôn tuân thủ các nguyên tắc:
- An toàn: Không gây nguy hiểm cho con người.
- Bao trùm: Phục vụ được cho tất cả mọi người.
- Đa dạng: Không sai lệch, thiên kiến.
- Minh bạch: Hoạt động và quyết định của AI phải rõ ràng, minh bạch.
- Chất lượng: AI phải đạt chuẩn chất lượng cao.
Quản lý AI một cách có đạo đức
Khuyến nghị nhằm giúp các quốc gia quản lý và phát triển AI một cách có đạo đức, bảo đảm rằng AI không gây nguy hiểm cho con người và xã hội. Đây là khuôn khổ quan trọng cho sự phát triển AI một cách bền vững, lành mạnh.
Tóm lại, bộ khuyến nghị của UNESCO nhằm định hướng cho sự phát triển AI tuân thủ các nguyên tắc đạo đức cơ bản để bảo vệ lợi ích của xã hội.
Bài gốc: Generative Artificial Intelligence in education: What are the opportunities and challenges? | UNESCO
Đọc thêm:
